Arka77

Jakie mogą być cele stowarzyszenia? Z czym się wiąże sposób sformułowania celów statutowych?
Cele to informacje o tym, po co powstało stowarzyszenie, co może robić, komu i w jaki sposób może pomagać, w jakich dziedzinach, obszarach działa. To, jakie konkretnie działania może prowadzić, podaje się w sposobach realizacji celów statutowych.

W statucie wpisujemy informację o celach, czyli o tym, co stowarzyszenie chce robić. Właściwie celem stowarzyszenia może być prawie wszystko, oczywiście pod warunkiem, że jest to zgodne z obowiązującym prawem. To, jak zostaną zapisane w statucie cele, wpływa m.in. na możliwość otrzymania dotacji,  korzystanie ze zwolnień podatkowych, przyjmowanie darowizn, itp.

Szczegółowość opisu celów
Cele powinny być w miarę szeroko określone, nie ma jednak sensu wymienianie wszystkiego, począwszy od strzyżenia owiec, przez prowadzenie warsztatów psychodramy, aż do realizacji szkoleń z księgowości dla organizacji  pozarządowych. Pomocny przy sformułowaniu celu może być katalog celów przedstawionych w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, choć nie oznacza to, że by określić cel trzeba użyć dosłownego sformułowania z ustawy.
O tym, jaki jest cel założenia stowarzyszenia zastanawiamy się wcześniej zanim ono powstanie. Najczęściej na początku myślimy o czymś bardzo konkretnym nawet bardziej o jakimś działaniu niż o celu.

PRZYKŁAD: Stowarzyszenie Pomocy Szkole „Ekierka” – pomysł zrodził się wśród rodziców, którzy chcieli pomóc zorganizować wyjazd-wystawę dzieci z pracami origami przygotowanymi na kółku plastycznym do Japonii. Najpierw było konkretne działanie – wyjazd, organizacja, zbiórka materiałów, zbiórka pieniędzy, itd. Potem doszły jeszcze inne pomysły i tak powstało stowarzyszenie. W statucie określiło swoje cele w taki sposób:
Celem stowarzyszenia jest inicjowanie, wspieranie i pomoc w różnego rodzaju przedsięwzięciach edukacyjno-kulturalnych dzieci i młodzieży a także pozafinansowe wspieranie dzieci i młodzieży oraz rodzin w trudnej sytuacji życiowej. Cel jest szeroko zakreślony, ale jednak na tyle konkretnie, że czytając ten statut wiemy co tak naprawę to stowarzyszenie będzie robiło.

Cele opisane w statucie, a zwolnienie z podatku dochodowego
Stowarzyszenie, tak jak każda inna osoba prawna, podlega ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) i musi płacić podatki. Może jednak korzystać ze zwolnienia podatkowego  wynikającego z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zwanej dalej PDOP), jeżeli jego celem jest działalność:
naukowa, naukowo-techniczna,
oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów,
kulturalna,
oraz działalność w zakresie:
kultury fizycznej i sportu,
ochrony środowiska,
wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę,
dobroczynności,
ochrony zdrowia i pomocy społecznej,
rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz
kultu religijnego.
Oznacza to, że środki pozyskane przez stowarzyszenie będą podlegały zwolnieniu podatkowemu (dochód będzie zwolniony z podatku dochodowego), jeżeli zostaną przeznaczone na cele i działania, które zawierają się w wyżej wymienionych dziedzinach, będących celami statutowymi stowarzyszenia

Cele opisane w statucie, a darowizny
Dla stowarzyszeń ważna jest też możliwość otrzymywania wsparcia w formie darowizn. Osoby, które chcą w ten sposób wesprzeć działania, np. kulturalne, charytatywne, wybranego stowarzyszenia, mogą skorzystać z odliczenia  podatkowego. Możliwość taką daje ustawa o podatku dochodowych od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Darowizna będzie podlegała odliczeniu podatkowemu, jeżeli zostanie przekazana stowarzyszeniu na rzecz realizacji jego celów statutowych zawierających się w katalogu celów wymienianych w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Cele te częściowo pokrywają się z wymienionymi wcześniej w związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego. Jest to np.:
pomoc społeczna,
działalność charytatywna,
ochrona i promocja zdrowia,
nauka, edukacja, oświata i wychowanie,
kultura sztuka ochrona dóbr kultury i tradycji,
upowszechnianie kultury fizycznej i sportu,
ekologia i ochrona zwierząt oraz ochrona dziedzictwa przyrodniczego.
Dlatego też, aby umożliwić darczyńcom wspieranie darowiznami naszego stowarzyszenia, przy określaniu celu stowarzyszenia w statucie, warto wziąć pod uwagę również zapisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Cele opisane w statucie, a dotacje
Stowarzyszenia mogą ubiegać się o dotację na realizację swoich działań. Jeśli jednym z wymogów sponsora jest to, że ze statutu stowarzyszenia musi wynikać, np. zapis o działaniu na rzecz osób niepełnosprawnych, to rzeczywiście informacja ta musi być umieszczona w statucie – musi to wynikać ze statutu. W przeciwnym wypadku nasz wniosek zostanie odrzucony z przyczyn formalnych. W związku z tym przy określaniu celu warto zwrócić uwagę, by pole działania stowarzyszenia nie było zbyt wąskie.

Niezarobkowość celu
Cel stowarzyszenia nie może mieć charakteru zarobkowego, czyli celem stowarzyszenie nie może być prowadzenie działalności gospodarczej. Czasem w statuach zdarza się taki zapis celu statutowego: gromadzenie środków na działalność stowarzyszenia. Nie możemy tak wpisać. To nie jest cel. Pieniądze, czy jakieś rzeczy (ruchomości i nieruchomości) to tylko środek, sposób dzięki któremu będziemy realizować cele statutowe.
Możemy natomiast utworzyć stowarzyszenie o celach uważanych za nieużyteczne gospodarczo czy nierealne (np. poszukiwanie kosmitów). Celem statutowym może być także wspieranie własnych członków. Są to tzw. stowarzyszenia wzajemnościowe, np. Towarzystwo Pomocy Dzieciom Niesłyszącym „Kuba” czy Stowarzyszenie Rodziny Malinowskich. Możemy również założyć stowarzyszenie hobbistyczne, którego główny cel to rozwój zainteresowań i wspieranie członków stowarzyszenia, np. Stowarzyszenie Miłośników Gry w Krykieta czy Stowarzyszenie Wspinaczki Wysokogórskiej „Od Apeninów do And”.
Możemy również utworzyć stowarzyszenie, którego celem będzie działalność związana z obronnością, bezpieczeństwem państwa lub ochroną porządku publicznego. W takim przypadku członkowie założyciele muszą, zgodnie z wymaganiami art. 45 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, uzgodnić zakres tej działalności z Ministrem Obrony Narodowej bądź z Ministrem Spraw Wewnętrznych.

PRZYKŁADOWY ZAPIS W STATUCIE:
Celem stowarzyszenia jest prowadzenie działalności edukacyjnej i kulturalnej, zwłaszcza w zakresie inicjowania, wspierania i pomocy w przedsięwzięciach edukacyjno-kulturalnych, w szczególności na rzecz dzieci i młodzieży, a także wspieranie dzieci i młodzieży oraz rodzin w trudnej sytuacji życiowej.